Odwołanie od decyzji o zakazie zgromadzenia
Gdy podczas koncertu The Rolling Stones na Stadionie Narodowym Mick Jagger ze sceny powiedział, że jest za stary by być sędzią, pod Sądem Najwyższym wciąż trwały protesty w obronie polskiego sądownictwa, jego niezawisłości i niezależności. Skoro się spotykali, to znaczy, że dochodziło do odbywania zgromadzeń. A jeśli zgromadzenie – to poprzedzać je musi decyzja i możliwość odwołania się od niej, jeśli nie jest korzystna dla organizatorów zgromadzenia.
Dzisiaj kilka słów właśnie o procedurze odwołania od decyzji o zakazie zgromadzenia.
Decyzja o zakazie zgromadzenia
Żeby zorganizować zgromadzenie organizator musi złożyć do organu odpowiednie zawiadomienie. Zwróćcie uwagę na to sformułowanie: zawiadomienie, co oznacza, że nie ma potrzeby, aby organ dodatkowo zezwalał na organizację zgromadzenia.
Może natomiast się mu sprzeciwić, co czyni w drodze decyzji administracyjnej, wydawanej nie później niż na 96 godzin przed planowaną datą zgromadzenia, jeżeli:
- jego cel narusza wolność pokojowego zgromadzania się,
- jego odbycie narusza art. 4 (jest to przepis dotyczący pełnej zdolności do czynności prawnych organizatora lub zakazu uczestnictwa osób posiadających przy sobie broń, materiały wybuchowe, wyroby pirotechniczne lub inne niebezpieczne materiały lub narzędzia) lub zasady organizowania zgromadzeń albo
- cel zgromadzenia lub jego odbycie naruszają przepisy karne;
- jego odbycie może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach;
- zgromadzenie ma się odbyć w miejscu i czasie, w których odbywają się zgromadzenia organizowane cyklicznie.
Jak się skutecznie odwołać od decyzji o zakazie?
Postępowanie odwoławcze w przypadku decyzji o zakazie organizacji zgromadzenia jest jednym z rodzajów tzw. postępowań hybrydowych. Oznacza to, że sprawa, która toczyła się przed organem administracji, trafia do sądu powszechnego (a nie do sądu administracyjnego)
Zgodnie z art. 16 ust. 1 Prawa o zgromadzeniach:
Odwołanie od decyzji o zakazie zgromadzenia wnosi się bezpośrednio do sądu okręgowego właściwego ze względu na siedzibę organu gminy w terminie 24 godzin od jej udostępnienia w Biuletynie Informacji Publicznej. Wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji o zakazie zgromadzenia.
Ważne jest tutaj słowo „bezpośrednio”. Zazwyczaj odwołania/apelacje/skargi wnosi się „za pośrednictwem” organu czy sądu. W tym postępowaniu liczy się CZAS. Więc robimy wszystko szybciej, niż zazwyczaj. Wnosimy odwołanie bezpośrednio do sądu okręgowego z pominięciem nawet poczty – po prostu zanosimy je wprost do właściwego sądu. Mamy na to tylko 24h – to naprawdę niewiele czasu.
Szybki tryb rozpatrzenia przez sąd
Sąd okręgowy musi zawiadomić niezwłocznie organ gminy o wniesieniu odwołania, oraz dać znać, jaki jest termin rozprawy – czyni to za pomocą środków komunikacji elektronicznej, wszystko dla usprawnienia przepływu informacji. Rozpatrzenie odwołania od decyzji o zakazie zgromadzenia w postępowaniu nieprocesowym następuje niezwłocznie, najpóźniej w ciągu 24 godzin od wniesienia odwołania.
Uczestnicy (organ gminy i odwołujący) nie muszą pojawiać się na rozprawie – sąd doręczy im niezwłocznie postanowienie kończące postępowanie w sprawie wraz z uzasadnieniem.
Co dalej?
Jeśli postanowienie jest pozytywne dla organizatorów zgromadzenia (uwzględnia odwołanie), wówczas podlega natychmiastowemu wykonaniu.
Natomiast jeśli odwołanie nie zostało uwzględnione, wówczas przysługuje (w terminie 24 godzin od jego wydania) zażalenie do sądu apelacyjnego, który rozpoznaje je w terminie 24 godzin.
Od postanowienia sądu II instancji nie przysługuje już skarga kasacyjna i podlega ono natychmiastowemu wykonaniu.
Jak terminy wyglądają w praktyce?
- Decyzja zapada 96 godzin przed planowanym terminem zgromadzenia – zgromadzenie jest zaplanowane na 15.08.2018 r. na godz. 12:00 – decyzja zapada 11.08.2018 r. o godz. 11:00.
- Następnie do 12.08.2018 r. do godz. 11:00 jest czas na wniesienie odwołania do sądu okręgowego.
- Do 13.08.2018 r. do godz. 11:00 sąd okręgowy wydaje postanowienie w sprawie.
- Do 14.08.2018 r. do godz. 11:00 możemy wnieść do sądu apelacyjnego zażalenie na postanowienie.
- Sąd apelacyjny do 15.08.2018 r. do godz. 11:00 wyda postanowienie w sprawie.
- O godz. 12:00 odbędzie się (lub nie) zaplanowane zgromadzenie.